Okula uyum sürecinde tavsiyelerde bulunan İstanbul Atlas Üniversitesi’nden Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, okulla ilk kez tanışan çocukların ilk zamanlarda duygusal tepkiler verebileceğini, sosyal zorluklar ve akademik uyum sorunları yaşayabileceğini söyledi.
Çocuğun uyumla ilgili sorunlarını çözmek için duygusal ve sosyal ihtiyaçlarının iyi anlaşılması gerektiğini belirten Dirice Karcı, “Çocuğun okulda ne hissettiğini anlamaya çalışın. Şiddet ve baskı gibi yöntemler yerine, anlayışlı ve sabırlı olun. Unutmayın ki duygular bulaşıcıdır; bu yüzden siz de okula karşı kaygıdan uzak durmalısınız” dedi.
Bu dönemde yaşanan sorunların ne kadar süreceğinin çocuktan çocuğa farklılık gösterebileceğini belirten Dirice Karcı, “Ancak bu sorunların 1-4 hafta içinde azalması beklenir. Eğer bir aydan uzun süre devam ederse veya şiddetlenirse, bir uzmana danışmak faydalı olabilir” dedi.
İstanbul Atlas Üniversitesi’nden Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, okula uyum sürecinde yaşanan zorluklar ve bu zorlukların aşılmasında yapılması gerekenlere ilişkin değerlendirmede bulundu.
Uyum zorluklarının farklı nedenleri olabilir
Okula uyumda karşılaşılan zorlanmaların farklı nedenleri olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, okula yeni başlayan çocukların bağımsızlık ve sosyal uyum sürecinde zorlanmasının genellikle tek bir sebebe değil, çeşitli faktörlerin birleşimine dayandığını söyledi.
Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, bu faktörleri şöyle sıraladı:
Bireysel Mizaç ve Gelişim: Her çocuğun kendi mizacı ve gelişim hızı farklıdır. Bazı çocuklar doğaları gereği daha çekingen veya hassas olabilirken, bazıları sosyal durumlara daha kolay adapte olurlar.
Ayrılık Kaygısı: Ebeveynlerinden ilk kez bu kadar uzun süre ayrı kalma düşüncesi, çocuklarda doğal bir kaygı yaratır.
Sosyal Deneyim Eksikliği: Okul öncesi dönemde yaşıtlarıyla yeterince vakit geçirememiş veya sosyal etkileşim fırsatı bulamamış çocuklar, okulun getirdiği yeni sosyal dinamiklere alışmakta zorlanabilir.
Değişim ve Belirsizlik Korkusu: Çocuklar için rutinler güven vericidir. Okula başlamak, kurulu düzenin tamamen değişmesi anlamına gelir. Bu büyük değişiklik, onlarda belirsizlik hissi uyandırabilir.
Süreç normal, sabırla yaklaşılmalı
Bu nedenlerin her birinin, okula uyum sürecini farklı derecelerde etkileyebileceğini ifade eden Banu Dirice Karcı, “Önemli olan, bu zorlukların normal olduğunu anlamak ve sürece sabırla yaklaşmaktır” dedi.
Alışma sürecinde doğal tepkiler ortaya çıkıyor
Okula uyum sürecinde çocukların ve ailelerin çeşitli sorunlarla karşılaşabileceğini, bu sorunların genellikle çocuğun okula, öğretmenine ve arkadaşlarına alışmasıyla ilgili doğal tepkiler olduğunu kaydeden Banu Dirice Karcı, bu zorlukları duygusal tepkiler, sosyal zorluklar ve akademik uyum sorunları olarak sıraladı. Bu sorunların genellikle geçici olduğunu ve doğru yaklaşımlarla aşılabileceğini söyleyen Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, bunları şöyle sıraladı:
Duygusal Tepkiler: Çocuklar okula gitmek istememe, ağlama krizleri, karın ağrısı gibi fiziksel şikayetler, uyum sağlamakta zorlanmanın belirtileridir.
Sosyal Zorluklar: Bazı çocuklar yaşıtlarıyla iletişim kurmakta, oyunlara katılmakta veya arkadaş edinmekte çekingen davranabilir. Bu durum, onların kendilerini yalnız ve dışlanmış hissetmelerine neden olabilir.
Akademik Uyum Sorunları: Okulda derslere odaklanma, öğretmenini dinleme veya kurallara uyma konusunda zorluklar yaşanabilir.
1-4 hafta içinde azalması beklenir
Okula alışma ve uyum sürecinde yaşanan sorunların ne kadar süreceğinin çocuktan çocuğa farklılık gösterebileceğini ve kesin bir zaman dilimi vermenin zor olduğunu kaydeden Banu Dirice Karcı, “Ancak bu sorunların 1-4 hafta içinde azalması beklenir. Eğer bir aydan uzun süre devam ederse veya şiddetlenirse, bir uzmana danışmak faydalı olabilir” dedi.
Zamanında müdahale neden önemli?
“Bu sorunların erken çözümü, küçük bir aksaklığın kalıcı bir engele dönüşmesini engeller” diyen Banu Dirice Karcı, “Zamanında müdahale, çocuğun okula olan güvenini, sosyal becerilerini ve öğrenme hevesini korur. Bu sayede, ileride ortaya çıkabilecek daha büyük akademik ve duygusal sorunların önüne geçilmiş olur” dedi.
Okula gitmesi için ödül vaat edilmemeli
Okula gitmek istemeyen çocuğa doğru yaklaşımın önemli olduğunu ifade eden Banu Dirice Karcı, “Okula gitmek istemeyen bir çocuk için ödül vaat etmek, kısa vadede işe yarasa da uzun vadede doğru bir yöntem olmayabilir. Bu yaklaşım, çocuğun okulu bir görev gibi görmesine ve sadece ödül için gitmesine neden olabilir. Temel amaç, çocuğun okula olan motivasyonunu içselleştirmesini sağlamaktır” dedi.
Ebeveynler de okula karşı kaygıdan uzak durmalı
Okula uyum sürecinde yapılması gerekenlere dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, “Çocuğun uyumla ilgili sorunlarını çözmek için duygusal ve sosyal ihtiyaçlarını anlamaya odaklanmalısınız. Öncelikle açık bir diyalog kurarak çocuğunuzun okulda ne hissettiğini anlamaya çalışın. Şiddet ve baskı gibi yöntemler yerine, anlayışlı ve sabırlı olun. Unutmayın ki duygular bulaşıcıdır; bu yüzden siz de okula karşı kaygıdan uzak durmalısınız. Kendi okul başlangıcı deneyimlerinizden dramatize etmeden bahsetmek, çocuğunuzun yaşadığı korkuların normal olduğunu gösterir ve aranızdaki bağı güçlendirir” dedi.
Okula uyum sürecinde neler yapılmalı?
Empati Kurun ve Dinleyin: Öncelikle çocuğunuzun neden okula gitmek istemediğini anlamaya çalışın. Okulda onu endişelendiren şey ne? Bir arkadaşıyla mı sorun yaşıyor, dersler mi zor geliyor, yoksa sadece ebeveynden ayrılmak mı onu üzüyor? Duygularını yargılamadan dinleyin ve onu anladığınızı hissettirin.
Rutini Güçlendirin: Okul sabahı ve akşamı için rutinler oluşturarak belirsizliği azaltın ve çocuğunuza güven verin. Sabahları sakin ve pozitif bir başlangıç yapmak, akşamları ise okul hakkında keyifli sohbetler etmek faydalı olur.
Olumlu Yönleri Vurgulayın: Okulun eğlenceli ve olumlu yönlerine odaklanın. Okulu, yeni arkadaşlıklar ve öğrenme fırsatlarıyla dolu olumlu bir yer olarak gösterin.
Öğretmenle İletişim Kurun: Çocuğunuzun öğretmeniyle konuşarak ortak çözümler üretin. Tüm bu çabalara rağmen sorunlar devam ederse, bir uzmandan destek almaktan çekinmeyin.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
